KHÁI QUÁT VỀ TRẦM HƯƠNG

2018-03-23 23:45:48

KHÁI QUÁT VỀ TRẦM HƯƠNG

Trong nguồn tài nguyên rừng, trầm hương và kỳ nam (gọi tắt là trầm kỳ) là một loại lâm đặc sản có giá trị kinh tế lớn nhất. Trầm hương và kỳ nam là phần gỗ chứa nhiều nhựa thơm sinh ra từ thân cây gió bầu mọc hoang trong những cánh rừng già Trung bộ Việt Nam.

Cây gió có 2 loại: Gió bầu (tên khoa học Aquilaria agallocha) và gió gạch hay còn gọi là gió niệt  (Aquilaria Malaccensis).Gió gạch cũng cho trầm nhưng mùi thơm nồng hắc, có vị tanh và giá trị thấp.Chỉ có gió bầu mới cho ta trầm tốt và kỳ nam.Không phải bất kì cây gió bầu nào cũng tạo thành trầm hương. Cho đến nay vẫn chưa có tài liệu nào làm sáng tỏ một cách rốt ráo cơ chế hình thành trầm hương trong cây gió bầu.Về nguyên nhân tạo trầm kỳ của cây gió, có nhiều giả thuyết khác nhau như : trong quá trình sinh trưởng, do những tác động nào đó, gây ra những “tổn thương/nhiễm bệnh”, lâu ngày cây tích tụ một chất dạng nhựa (dầu), rồi lan dần ra, làm biến đổi các phân tử gỗ, tạo nên nhiều màu sắc (đen, nâu, chàm, xám, … ), nhiều tính chất (cứng, mềm, dẻo, dòn …), nhiều mùi vị (đắng, cay, chua, ngọt, … ), nhiều hình dáng (tròn, xoắn, nhọn, dài, … ), ở nhiều vị trí (thân, cành,rễ) trong cây gió. Đó chính là trầm hương, có tên giao dịch thương mại Quốc tế Agarwood hay Eaglewood.

Trầm hương có bao nhiêu loại ?

Trầm hương được xếp thành 3 hạng và mỗi hạng chia thành nhiều lọai, như sau:

- Hạng nhất là kỳ nam hay còn gọi là kỳ.

Là loại trầm hương có phẩm cấp cao nhất, đặc điểm nổi bật là tỏa mùi thơm đặc biệt lúc đốt hoặc chưa đốt.Có nhiều dầu, nhẹ, mềm, dẻo, nhuyễn, khi nếm có cảm giác tê cay, vị đắng, ngọt, tỏa mùi thơm tự nhiên khi đốt hương tạo thành khói xanh, bay thẳng và dài lên không trung.

Dầu ở kỳ nam kết tinh giống như sáp ong, dựa vào màu sắc người ta chia kỳ nam thành 4 loại theo thứ tự giá trị : “nhất bạch, nhì thanh, tam huỳnh, tứ hắc”.

+  Bạch kỳ: Sắc trắng ngà, xám nhạt, nhiều dầu vô cùng qúy hiếm, ít khi có, đắt giá nhất.
+ Thanh kỳ: Sắc xanh xám, ánh lục, rất qúy hiếm, đắt giá sau bạch kỳ.
+  Huỳnh kỳ: Sắc vàng sẩm, vàng nâu,  qúy hiếm và đắt giá sau thanh kỳ.

+  Hắc kỳ: Sắc đen bóng, chất cứng và nặng, quý và đắt giá sau huỳnh kỳ.

Một vài công dụng của kỳ nam: Ngoài dược liệu, theo kinh nghiệm dân gian thì kỳ nam là vị thuốc quý dùng trị các chứng đau bụng kèm ói mửa, tiêu chảy rất hay(mài với nước ấm hoặc ngâm rượu mà uống) hoặc dùng trong trường hợp người bị trúng gió, bất tỉnh, cấm khẩu(mài với nước ấm cạy miệng đổ vào hoặc đốt xông vào lỗ mũi) hiệu nghiệm như thần.Phụ nữ có thai kị kỳ nam, không nên uống hoặc mang theo trong người.

- Hạng hai là trầm:

       Trầm hương là loại ít dầu, nặng, vị  đắng, hầu hết khi đốt mới tỏa mùi thơm, khói màu trắng, bay quanh rồi tan ngay. Theo phẩm cấp, trầm được xếp thành 6 loại (tùy theo chất lượng, hình dáng).

Hiện nay chưa có quy định của Nhà nước hoặc của tổ chức phi Chính phủ về tiêu chuẩn phân lọai, đánh giá phẩm cấp trầm hương.

Về tiêu chuẩn để đánh giá trầm hương thường dựa vào : Nguyên xứ, cường độ, loại hương, hình thù, kích cỡ, màu sắc, trọng lượng, tỷ trọng, độ tinh khiết và loài cây gió tạo ra trầm hương.

Trong giao dịch mua bán, việc phân loại trầm hương phần lớn dựa vào cảm nhận, kinh nghiệm, đồng thuận, thông qua hành vi trực tiếp của con người như nhìn, sờ, gọt, bấm, đốt, nếm, ngửi …

Trầm hương khi hàm lượng dầu lớn hơn 25%, có thể chìm trong nước. Lọai trầm hương cao cấp có thể đạt hàm lượng dầu 60-80%. Căn cứ mức độ nhiễm dầu, màu sắc, hương vị, hình dáng, trọng lượng, xuất xứ … mà trầm hương có các tên gọi khác nhau như: Trầm mắt tử, trầm mắt đảo, trầm điệp trai, trầm kiến xanh, trầm kiến lọn….( trầm rục, trầm sanh).

Một vài công dụng của trầm hương: Trầm hương không chỉ là nguồn dược liệu mà là còn là hương liệu làm chất định hương trong công nghiệp sản xuất  cho nhiều loại mỹ phẩm: nước hoa, xà phòng, dầu gọi đầu…, là chất khử độc khử trùng cho môi trường và là vật không thể thiếu trong các buổi lễ của nhiều tôn giáo. Mùi thơm của trầm xông lên tại các đình, chùa, đền, miếu tượng trưng cho sự tôn kính thiên liêng.Ngoài ra còn có tác dụng làm sạch không khí, giảm stress, giúp ngủ ngon giấc, khử mùi hôi, ẩm móc, thuốc lá.Nhiều người còn mua trầm về để đốt trước khi vào nhà mới để lấy may và đặc biệt để khử độc do sơn ở nhà mới. Xoa bóp, đặc biệt hiệu quả với các trường hợp đau nhức cơ, dây thần kinh, để trong xe ô tô vừa làm sạch vừa điều khí rất tốt cho sức khỏe.

Về y lý, hương trầm xông lên có tác dụng điều khí, rất tốt cho sức khỏe. “Xông hương trầm thường xuyên không bị máu đông ở động mạch, phổi không bị nghẽn, xoang không bị viêm, không u bướu, không liệt dương liệt âm lãnh cảm.

- Hạng ba là tốc:  (Đặc biệt là Tốc bông)

Phần lớn tốc có mức nhiễm dầu ít hơn trầm, chủ yếu là từ bên ngòai và dài theo thớ gỗ. Có khoảng vài chục loại tốc, với các tên gọi như: Tốc kiến, tốc đá, tốc cá ngừ, tốc hương, tốc lọn, tốc dây, tốc đỉa… Tuy nhiên ngoài nhóm tóc bông có thể xếp các dạng tốc thành 4 nhóm như sau:

+ Tốc đỉa, là nhóm tốc có mức độ nhiễm dầu nhiều trong các thớ gỗ, dạng nhỏ, cỡ ngón tay, đầu đũa con hoặc như con đỉa.

+ Tốc dây, là nhóm tốc có mức độ nhiễm dầu xen, tạo nhiều vòng giữa các thớ gỗ, thường có dạng tròn, dài, dáng rễ cây.

+ Tốc hương, là nhóm tốc có mức độ nhiễm dầu dạng mảnh, mùi thơm nổi trội hơn các lọai tốc khác.

+ Tốc pi, là nhóm tốc có mức độ nhiễm dầu mỏng, bao quanh bên ngoài các thớ gỗ theo dạng hình tháp, hình ống lớn.

Trong 4 nhóm tốc thì tốc đỉa được đánh giá cao hơn về chất lượng. Tuy nhiên, việc xếp nhóm tốc không nhất thiết theo thứ bậc phẩm cấp.

TRẦM HƯƠNG VÀ KỲ NAM CÓ KHÁC GÌ NHAU ?

Trong dân gian thường có câu nói gắn liền với Trầm Hương đó là “Ngậm Ngãi Tìm Trầm” nói lên sự gian khổ của người xưa khi đi tìm trầm hương. Có nhiều người ra đi không bao giờ trở lại. Vì trầm hương rất quý hiếm nên nhiều người có thể đánh đổi cả sinh mạng để mong tìm được Trầm-kỳ và thay đổi cuộc đời. Tuy nhiên, trầm hương có rất nhiều loại khác nhau và có giá trị chênh lệch nhau rất xa nên người ta dễ bị nhầm lẫn đáng tiếc.

Trầm Hương là tên gọi chung để chỉ loại gỗ Trầm đặc biệt. Trầm hương được phân làm nhiều loại khác nhau với giá trị tương ứng. Loại quý nhất là kỳ nam, rất hiếm nên có giá trị và giá bán rất cao. Có nhiều người kinh doanh trầm hương mấy chục năm nhưng không một lần nhìn thấy kỳ nam.Vì vậy nếu ai đó tìm được kỳ nam thì rất giàu có.Vì người xưa đi tìm trầm hương chính là tìm kỳ nam.

Trầm hương được cấu tạo thành nhiều hình dạng khác nhau như: trầm mắt kiến có lỗ, có hang do kiến đục làm tổ trước khi cây thành trầm; trầm rễ do rễ cây sinh ra; trầm mắt tử kết tạo trên nhánh cây và cuối cùng là trầm tốc ở trên thân cây. Trầm tốc là loại có nhiều nhất và phổ biến nhất trên thị trường với nhiều giá khác nhau.  Tùy theo nhu cầu và giá cả mà người ta sản xuất ra nhiều sản phẩm khác nhau như : vòng đeo tay, vòng đeo cổ, các loại tượng tâm linh, tượng tôn giáo, tượng nghệ thuật…. Trầm hương phong thủy( các sản phẩm có kiểu dáng thiên nhiên).

Vì vậy rất nhiều người không tin có loại Nhang Trầm, Hương Trầm trên thị trường vì họ cho rằng giá Trầm Hương rất cao thì không thể nào làm Nhang, Hương được. Họ suy nghĩ rất đúng và cũng dựa vào điều này, có nhiều nơi bán Nhang Trầm, Hương Trầm hoặc bột Trầm với giá cao ngất ngưỡng. Do đó, bạn không nên mua bột Trầm Hương, Nhang Trầm, Hương Trầm những nơi xa lạ mà hãy mua qua lời người thân, bạn bè giới thiệu.

Tuy nhiên, thực tế là có loại Nhang Trầm nguyên chất với giá cả bình thường, không cao lắm vì Nhang Trầm, Hương Trầm loại này được sản xuất bằng nguyên liệu Trầm Hương phổ biến hiện nay với giá cả vừa phải. Chúng cũng có nhiều giá khác nhau phụ thuộc vào giá nguyên liệu Trầm Hương đầu vào để sản xuất Nhang Trầm, Hương Trầm…(Trầm hương thiên nhiên có giá trị cao hơn rất nhiều lần so vớiTrầm hương nhân tạo).

Nguy hiểm nhất là những nơi bán Nhang Trầm, Hương Trầm, Vòng trang sức…được sản xuất bằng hóa chất tẩm vào bột gỗ, gỗ tạp với giá cả cao đánh lừa người tiêu dùng. Cũng có trường hợp, Nhang Trầm, Hương Trầm, Vòng trang sức… các sản phẩm được bán với giá cực rẻ. Bạn tuyệt đối không mua những loại này vì nó làm hoàn toàn từ hóa chất độc hại rẻ tiền. Bạn nên tìm hiểu thêm để tránh nhầm lẫn hàng nhái, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ…

Trầm hương Việt Nam, mỗi xứ sở có một đặc sản tiêu biểu, đó là niềm tự hào của nhân dân địa phương. Khánh Hòa đã từ lâu được mệnh danh là “ Xứ Trầm Hương” Trầm Hương Khánh Hòa  nổi tiếng khắp cả nước và trên thế giới.Trầm hương Khánh Hòa là sản phẩm có giá trị kinh tế cao nhất trên thị trường Việt Nam cũng như thị trường quốc tế hiện nay.

 

    Trân trọng !